De school als leergemeenschap

Ingediend door dylan op

Samen groeien naar een Gedeeld Onderwijskundig en trAnsformatief Leiderschap met behulp van Leergemeenschappen (GOALL®)

Schoolleiders zijn druk bezette mensen. Ze hebben de verantwoordelijkheid om de vele verschillende aspecten van de schoolwerking aan te sturen en op te volgen. Organisatorische beslissingen maken hier vaak een groot deel van uit. Hierdoor hebben ze soms weinig tijd om zich intensief te kunnen richten op de kernprocessen van hun school: de onderwijsaanpak van hun leraren in wisselwerking met de leerprocessen bij hun leerlingen. Alle begrip, want het is niet eenvoudig vat te krijgen op een (vaak uitgebreid) lerarenkorps, met verschillende opvattingen, persoonlijkheden, vakken en leerplannen die zij onderwijzen. Toch wordt dit problematisch wanneer het uitsluitend over organisatie van ‘randprocessen’ gaat en er geen verdergaande visieontwikkeling en daarop gebaseerde participatieve besluitvorming (ook met aansturing en opvolging) aanwezig is rond deze kernprocessen. Op dat moment vertrouwt de school te vergaand op het individuele oordeel van de leraar, een oordeel dat weliswaar vaak zeer kwaliteitsvol wordt genomen, maar dat ook in staat moet zijn om het eigen werk kritisch in vraag te stellen en bij te sturen op basis van nieuwe inzichten, evoluties en professionalisering.

Dit brengt ons bij een volgende essentiële uitdaging voor scholen: het voeren van een professionaliseringsbeleid met impact. Onderzoek wijst uit dat een traditioneel nascholingsbeleid niet (voldoende) werkt. Eventueel verworven inzichten worden onvoldoende omgezet naar het aanpassen, uitwerken en implementeren van aangepaste (leerplangerichte) werkvormen. Wat op zijn beurt een belangrijke basis zou moeten vormen voor de benodigde school- en kwaliteitsontwikkeling.

Maar hoe dan als schoolleider vat te krijgen op deze uitdagingen? Met onze op onderzoek gebaseerde GOALL-aanpak willen we scholen haalbare en praktijkgerichte hefbomen aanreiken om gericht in te spelen op deze kernprocessen. In essentie gaat het daarbij om een werkwijze waarbij de school en haar leraren op een zelfgekozen en gedragen wijze evolueert in de richting van één grote leergemeenschap ondersteund door een gedeeld onderwijskundig leiderschap, dit zowel in het basis-, secundair als volwassenenonderwijs. We vertrekken hierbij resoluut vanuit het standpunt en belang van de leraar. De leraar is immers de centrale ankerfiguur in onderwijs en de grootste troef: het onderwijs beschikt immers over zeer veel geëngageerde leraren met veel kennis van zaken. Het is echter in het belang van de leraar en de school om bottom-up geleidelijk een gezamenlijke doelgerichtheid te creëren en/of versterken in verschillende groepen van leraren en deze doelgerichtheid ook op een gedragen wijze te connecteren aan een overkoepelend schoolbeleid. De rol van de procescoach als aanstuurder en ondersteuner van leer- en co-creatieprocessen - dit ook in aangepast overleg met de schoolleiding – zal essentieel zijn om veeleer ‘losse’ groepen leraren te ontwikkelen tot leergemeenschappen. Dit kan mits een geschikte aanpak haalbaar binnen traditionele overlegorganen, bijvoorbeeld in vak/leergebiedgroepen, klassenraden, remediëringsteams, worden uitgewerkt. Daarnaast kan dit geleidelijk worden versterkt door andere vormen van leergemeenschappen: themagroepen, een schoolbeleidsteam,… Het zal noodzakelijk zijn dat op termijn verschillende soorten leergemeenschappen worden ontwikkeld die elk andere aspecten van en samen de volledige schoolwerking zullen behelzen waardoor ook het ‘delen van het onderwijskundig leiderschap’ gericht wordt ingebouwd.

Uit ons onderzoek (Schelfhout, Bruggeman & Bruyninckx, 2015; Schelfhout, 2017; Schelfhout, Goosen, Bruggeman & Gijbels, 2017) blijkt verder ook de mogelijke kracht van het voeren van een professionaliseringsbeleid over verschillende scholen (eventueel samen met bedrijven) heen, via bijvoorbeeld vakdidactische leergemeenschappen, vakoverschrijdende (beleids)groepen, leergemeenschappen duaal leren. Hiermee kunnen antwoorden worden gegeven op uitdagingen die moeilijker op het niveau van scholen apart kunnen worden aangegaan, bijvoorbeeld op het vlak van diepgaand werken aan de leerplanrealisatie, het sterker en gerichter kunnen inzetten van personeels- en structurele middelen, het van elkaar leren op beleids- en kwaliteitsontwikkelingsniveau.

Domo de refontiro bouwde de afgelopen jaren een aantoonbare expertise uit rond leren. Voor leergemeenschappen bundelen we onze krachten met Prof. Dr. Wouter Schelfhout.

Wouter Schelfhout (professor Universiteit Antwerpen met grondige (onderzoeks)ervaring rond leergemeenschappen in onderwijs, een rijke onderwijservaring op verschillende niveaus en co-auteur van verschillende boeken) en Pieter Sprangers (procesbegeleider en consultant bij domo de refontiro met jarenlange aantoonbare ervaring in onderwijsorganisaties, PhD candidate in design, co-auteur Edushock) bundelen nu – samen met hun team - hun krachten om op maat van jouw school de groei naar gedeeld onderwijskundig en transformationeel leiderschap met behulp van leergemeenschappen te begeleiden. Pieter en Wouter delen hun passie voor het leren van professionals graag met jou. We staan klaar om in je school aan de slag te gaan via een onderzoeksmatig onderbouwde aanpak, activerende en innovatieve tools en een slagkrachtige resultaatgerichte formule.

Contacteer nu ‘domo de refontiro’ om in dialoog te gaan over leergemeenschappen in onderwijs.

Contacteer Ons

Telefoon
+32 14 43 95 05
Adres
Molenstraat 31
2300 Turnhout
Alle velden zijn verplicht
Wij nemen het beschermen en respecteren van uw privacy ernstig. We gebruiken uw persoonlijke informatie om uw account te beheren en u updates te sturen over de inhoud die u heeft gedownload.
Indien u ervoor gekozen heeft onze maandelijkse nieuwsbrief te ontvangen, danken wij u alvast van harte. Uiteraard kan u zich te allen tijde opnieuw afmelden.
Voor meer informatie over hoe wij uw privacy willen beschermen en respecteren, kunt u ons Privacybeleid raadplegen.
Door u gegevens in te geven gaat u akkoord met bovenstaand privacybeleid.